Onzekerheid

Verreweg de grootste groep met rijangst heeft last van

te weinig zelfvertrouwen of faalangst.

Controledrang

En dan is er die andere kleinere groep, aan het andere einde van het spectrum.

Deze groep heeft juist moeite om anderen

te vertrouwen en de controle los te laten.

Rijangst m.b.t. zelf besturen

Meestal is de rijangst niet altijd en overal van toepassing.

Vaak gaat het over situaties die buiten de normale rij-routine liggen.

Bijvoorbeeld de snelweg niet op durven.

Ook een (specifieke) tunnel of brug kan een probleem zijn.

Vermijden

Omdat deze spannende situaties dan vaak vermeden worden,

worden de angst en bijbehorende problemen steeds groter.

Zo kan het gebeuren dat iemand alleen nog

in zijn eigen wijk of woonplaats zelf rijdt.

Creatief

Vaak ook, laat men,

om de angstige situatie te voorkomen,

bijvoorbeeld vooral de partner rijden.

Of men maakt – soms enorme – omwegen,

om het gevreesde object of traject te mijden

Routine

Maar door dit vermijdingsgedrag,

wordt de routine natuurlijk steeds minder.

Het wordt zo dan ook steeds lastiger om zelf te rijden.

Smoesjes?

Bij navraag zijn er natuurlijk allerlei argumenten waarom men zelf niet meer rijdt.

Och, mijn man vindt het zo leuk om te rijden..

Mijn vrouw rijdt altijd…

Nee ik heb de verkeerde schoenen aan ..

Rijangst ten aanzien van het meerijden

Als de mensen die hier last van hebben toch bij een ander in de auto stappen,

zijn ze angstig en vaak schrikachtig, soms zelfs agressief.

Deze vorm van rijangst komt meer voor onder mannen dan bij vrouwen.

Het gaat hierbij om de angst om de controle los te laten.

Controledrang

Men rijdt dus met iemand anders mee,

maar wil/kan de controle eigenlijk niet loslaten.

En ja, dat is lastig als je zelf niet achter het stuur zit.

Niet alleen in de auto

Deze controle-variant komt ook voor bij het vliegen.

Vaak zie je dan ook dat iemand in beide situaties last heeft

van de angst om de controle los te laten.

Terugkerend controle-gedrag

Deze mensen hebben vaak ook in de rest van hun dagelijkse routine

nogal eens de neiging om voor een ander te denken…

Rijangst door controledrang

is gevaarlijk

Als je zelf niet achter het stuur zit en je wilt bewust

of onbewust de controle niet loslaten,

dan zijn er natuurlijk manieren om alsnog de controle te behouden,

dan wel over te nemen.

Commentaar

De bijrijder probeert bijvoorbeeld

met allerlei op- en aanmerkingen op de chauffeur en commentaar

op andere weggebruikers,

het rijgedrag van de ander te beïnvloeden.

Vaak tot grote ergernis van de bestuurder.

Schrikreactie

Deze vorm van rijangst is overigens niet alleen ergerlijk

maar ook nog eens gevaarlijk.

De (onbewuste) controledrang van de bijrijder is zo groot,

dat deze door de eigen schrikreacties niet alleen zelf schrikt,

maar ook de bestuurder laat schrikken.

Routine

De opmerkingen en goedbedoelde instructies van de bijrijder

leiden de chauffeur af van zijn taken als bestuurder

en zorgen ervoor dat zijn rij-routine onderbroken wordt.

Dit kan er juist voor zorgen dat het misgaat.

Selffulfilling profecy

En hoe mooi werkt dat dan

in de mindset van de bijrijder,

want die ziet hierin de bevestiging van zijn angst en commentaar.

Een selffulfilling prophecy noemen we dat.